TÌM LẠI CHÚT XUÂN XƯA

 Ở Sài Gòn năm xưa có một địa điểm mà ai cũng biết với "tên chữ" là Thảo Cầm Viên nhưng với kiểu chất phác có sao nói vậy người ơi của dân vùng đất phương Nam thì người ta thường gọi là "Sở Thú" cho gọn, mặc dù trong đó có cả cây cối chim muông bò sát, nhưng có hề gì, gọi vậy ai cũng hiểu, mà ngay cả cái tên "Thảo Cầm Viên"”cũng đâu có đúng!

Hồi đó được đi chơi Sở Thú thì không chỉ con nít mà hình như cả người lớn cũng thích. Có thể nói chắc rằng hầu hết người Sài Gòn thời bấy giờ từ mọi thành phần đều có lần in dấu chân nơi này.

 5 anh em được đi chơi Sở Thú

Cuối năm 2024 vừa qua nghe um sùm tin nào là Sở Thú thiếu nợ tiền thuê đất, nào là Sở Thú sẽ được di dời đi về nơi xa, rồi lại thấy có vị lãnh đạo tuyên bố chắc nịch không có vụ di dời…cho nên mùng 6 Tết Ất Tỵ tôi vội vàng phi lên tìm lại chút Xuân xưa, cũng hòng bấm vài tấm kỷ niệm trước khi quá muộn. Trong quá khứ đã nhiều lần tự trách mình chẳng chịu ghi lại hình ảnh của những địa điểm con đường thân quen trước khi chúng biến mất như Cầu Sắt Đa Kao, Cầu Bình Lợi, Rạp Đại Lợi, đường Cường Để (nay là Tôn Đức Thắng)...

Sở Thú vẫn còn đây, nhưng có quá nhiều thứ không còn, dĩ nhiên rồi, tuy vậy nó lại không cho ta thấy chiều hướng thay đổi tốt hơn. Những thảm cỏ rộng rãi đã biến mất nhường chỗ cho hàng quán và các dịch vụ vui chơi! Xưa chỉ có một số hàng quán bên phía cổng Thị Nghè, các dịch vụ vui chơi thì cũng tập trung ở đó và phía gần cổng chính, nay thì rải đều trong toàn bộ khuôn viên Sở Thú, thật là sầm uất (hic!). Góc phía gần Ba Son ngày xưa là một không gian rất tĩnh mịch với những cây cổ thụ to lớn, nay thì chỗ nào cũng…vui, không biết có mất cái cây nào không mà nhìn có vẻ thiêu thiếu!

Các thảm cỏ như thế này đã biến mất

Khung cảnh thoáng đãng như thế này hầu như không còn

Muốn tìm lại con Lân này mà... người còn đây cảnh cũ đâu rồi!

Con Rồng trước đền thờ Quốc Tổ Hùng Vương vẫn còn,
nhưng khu vực đền thờ  bị rào lại không hiểu tại sao.

Không biết có chủ quan hay không mà tôi thấy cảnh vật không còn cái hồn như xưa, nó cũng như nhìn Cần Thơ cũng thấy giống Cao Lãnh, thấy Vĩnh Long cũng y chang Sa Đéc, và đều chẳng khác gì khu Tên Lửa Bình Tân...

Dấu xưa còn lại chút này. Băng ghế này đã chứng kiên bao nhiêu thăng trầm

Hồ cá chép còn đây nhưng cây cầu cũ màu đỏ gắn liền với bao thế hệ không còn.

Đền thờ Quốc Tổ Hùng Vương nơi có hai con rồng đá ở bậc tam cấp,
hiện đang bị rào chắn lại.

Một cảm giác hụt hẫng, chợt ngân nga vài câu trong bản nhạc “Tôi Đi Tìm Lại Một Mùa Xuân” của Đoàn Nguyên, mà nghe lòng man mác buồn:

Tôi đi tìm lại một mùa xuân

Mùa xuân xưa cũ qua mất rồi

Mùa xuân đã rơi vào dĩ vãng

Mà xuân nay vẫn còn dư hương

Tôi đi tìm lại một mùa xuân

Dù không mong đến chuyện tương phùng

Dù tháng năm trôi vào xa vắng

Và xuân nay khác biệt xuân xưa

Tôi đi tìm lại một mùa xuân

Mùa xuân năm đó chưa thấy lại

Tôi vẫn đi trong chiều xuân tái

Tìm để mà tìm như thế thôi

04/02/2025

N.N

NHỮNG NĂM SỐ 5 TRONG ĐỜI

Trong khoảnh khắc khi trời đất chuyển mình sang một năm mới với tiết trời mát mẻ hiếm có, không gian yên bình, gió nhẹ thoảng qua mang theo mùi hương trầm trên bàn thờ gia tiên, mùi hoa lá cỏ cây của đất trời giao mùa, làm cho hồn người có chút bâng khuâng lắng đọng, từng mảnh ký ức của những năm có số 5 trong đời lay động và chợt ùa về.

Năm 1965, trong bộ nhớ đã bắt đầu nhạt phai là một mái nhà lá khu Cầu Kinh lúc bấy giờ là ngoại ô Sài Gòn, bên hông và sau nhà là con lạch với những rặng dừa nước um tùm. Những hình ảnh quá khứ chập chờn hiện ra đan xen. Tôi chạy chập choạng trên chiếc cầu gỗ thô sơ nối từ nhà ra con đường đất phía trước, để rồi lọt xuống nước, ông nội tôi trông thấy và cứu kịp thời. Dưới ao nước này có khi có người chèo chiếc thuyền nhỏ hái rau muống, lại có khi có người quăng con chó nhỏ xuống tắm.

Trước nhà có một bờ đất cao cỡ chừng ba tấc mà tôi nhảy từ đó xuống bị té trầy trụa đầu gối, bố tôi nói: "Phải ăn nhiều vào để mau lớn khỏe mạnh thì nhảy mới không té". Đến một ngày tôi không bị té nữa, hớn hở khoe với bố là mình đã lớn và khỏe quá xá! Ôi hạnh phúc thơ ngây của tuổi thơ!

Lại có những tối mưa, nghe tiếng mưa rơi trên mái lá, cũng không hiểu có phải lúc đó bố tôi ru bằng những câu thơ này không, mà mỗi lần hình ảnh đó hiện ra trong trí não thì tôi vẫn nghe vẳng đâu đây tiếng bố:

“ Đêm mưa làm nhớ không gian,

Lòng run thêm lạnh nỗi hàn bao la.

Tai nương nước giọt mái nhà.

Nghe trời nằng nặng, nghe ta buồn buồn.”

Năm này thì cô em kế tôi được sinh ra. Tôi còn nhớ hình ảnh một buổi tối, ông bà nội lấy lá trầu hơ trên ngọn đèn “Hoa Kỳ” cho nóng rồi đắp lên bụng con bé để chữa đau bụng. Những những mảnh ghép ký ức đầu tiên của cuộc đời được hình thành từ những kỷ niệm lung linh mờ ảo đó trong trí nhớ. 

Khung cảnh phía trước nhà ở Cầu Kinh 

Chiếc cầu gỗ nơi tôi bị té xuống nước suýt chết đuối

Cô em gái sinh năm 1965, luc này chắc cỡ 2 tuổi

Thời gian như bóng câu qua cửa sổ, chớp mắt mà đã nửa thế kỷ, năm 1975 đất nước trải qua một biến cố lớn khi cuộc chiến 20 năm chấm dứt bằng chiến thắng của quân miền Bắc. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho cả đất nước và con người Việt Nam. “Có triệu người vui và cũng có triệu người buồn” một lãnh đạo phía thắng cuộc đã nói như vậy. Khi đó bố tôi phải đi “học tập cải tạo” cùng hàng vạn sĩ quan công chức của chính quyền Sài Gòn cũ, bấy giờ được khoác cho danh xưng "ngụy quân ngụy quyền", tuy rằng sau đó ông đã trở về với gia đình, may mắn hơn nhiều người vĩnh viễn vùi thân ở những vùng núi rừng xa xôi heo hút! Mọi giá trị đảo lộn kéo theo sự khốn khó hàng chục năm ròng, bản thân tôi phải chuyển sang học nghề rồi đi làm thợ mộc trong một xí nghiệp quốc doanh để kiếm sống.

Chiến cuộc khốc liệt kết thúc năm 1975

Công nhân Nguyễn Nguyễn thời kỳ bao cấp trước "đổi mới" 1985.
Văn nghệ là phương thức... trốn lao động tuyệt vời nhất!

Năm 1985, sau nhiều năm chập chờn trong thời kỳ “bao cấp” tem phiếu khốn khó, Việt Nam chuyển mình với những thay đổi trong chính sách mà người ta gọi đây là thời kỳ “đổi mới”. Nền kinh tế Việt Nam bắt đầu khá hơn, gia đình tôi cũng vậy, mọi thứ bắt đầu tốt lên, cũng nhờ sự đổi mới này mà rồi tôi đã có thể nối lại con đường học vấn đã dở dang 8 năm!

Mọi thứ tiếp tục tốt lên mười năm sau đó. Một cột mốc đáng nhớ trong hành trình sự nghiệp, năm 1995 tôi bước vào một công việc mới mẻ tại một công trình thuộc loại quy mô lớn nhất thời bấy giờ, với mức lương cũng kha khá so với mặt bằng chung. Căn nhà cũ nát mà suốt hơn 25 năm anh em chúng tôi lớn lên trong sự nuôi dạy của cha mẹ cũng được xây dựng lại tươm tất hơn.

Năm 2005, tôi bắt đầu một chặng đường mới với công ty Thiết Kế Xây Dựng của riêng mình mang tên Rồng Việt, mang theo ước mơ như câu đối của bố tôi tặng: “Rồng Việt dựng xây non nước Việt – Người Nam tô điểm đất trời Nam”.

Gia đình lớn đã hoàn toàn vững vàng tốt đẹp với sự thành đạt của tất cả các em trong sự hạnh phúc của bố mẹ.

Bên một trong những công trình thiết kế

Bố tôi và câu đối:
"Rồng Việt Dựng Xây Non Nước Việt - Người Nam Tô Điểm Đất Trời Nam"

Đâu năm 2005 - Tết Nguyên Đán

Năm 2015, bằng cách nào đó mà tôi vượt qua được khủng hoảng tâm lý do nhiều biến cố, về sức khỏe, về công danh sự nghiệp…tôi hiểu rõ giá trị của cuộc sống để bằng lòng hơn khi phải bỏ qua những hoài bão tham vọng dang dở. Những buổi ngồi bên bạn bè trong những quán cà phê thân quen, chia sẻ những câu chuyện không hồi kết, hay những lần khám phá những con phố nhỏ hay ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên ngoạn mục ở những tỉnh thành xa xôi... Kỷ niệm ấy nay đã trở thành một phần trong trái tim, đậm đà, không thể phai nhạt.

Tại nhà cô giáo cũ đầu năm 2015

2015 tại Úc Châu

 

Và bây giờ, bước vào năm 2025 ở lứa tuổi “lục thập nhi nhĩ thuận”, những ký ức ấy lại trở về, những kỷ niệm với những gam màu sáng tối dẫu có phôi phai, như những dòng chữ trong trang sách cũ dẫu có nhạt nhòa, dòng đời vẫn tiếp diễn tiếp tục mang đến những thử thách, những nỗi buồn vui. Chợt lòng nghe chùng xuống khi tự hỏi “sẽ là bao nhiêu lần số 5 nữa đây?!”./.

Gia đình đoàn viên 2025 - Ất Tỵ.

Mùng 4 Tết Ất Tỵ - 2025

N.N